Deze mannen jagen op pedofielen: ‘Ze wonen opvallend vaak naast speeltuinen’
VIDEOPedojagers? Het klinkt als een soort ghostbusters. Ongrijpbaar en met een missie. Ze zitten achter vermeende pedoseksuelen aan met als enige doel: hen overdragen aan de politie. Het recht in eigen hand of ridders van de goede moraal? Een gesprek met drie Utrechtse pedojagers van de groep Jagers030.
Een bebrilde man komt met pet op aanrijden bij de brandweergarage in De Meern. ,,Ik kom jou halen, toch?’’ Voor hem staat een jonge vrouw, die zich voordoet als minderjarig meisje. Voor de fietser er erg in heeft, duiken achter hem drie mannen op. Gemaskerd. ,,Ze is minderjarig’’, sissen ze in het filmpje.
Het is één van de acties van Jagers030, een groepje jongemannen dat burgerarresten uitvoert voor – zoals ze steeds herhalen – ‘de goede zaak’. Het zijn zogenoemde ‘pedojagers’. Als deze site hen treft op een geheime locatie in Utrecht, ogen ze relaxt. Hun namen zijn bij de redactie bekend, maar ze willen anoniem blijven. ,,We zijn niet uit op faam, we doen onze burgerplicht.’’
Chocolaatjes
Zoals de Meernees werden recent ook een man in IJsselstein en een inwoner van De Bilt ‘ontmaskerd’ door de Utrechtse pedojagers, die er prat op gaan géén geweld te gebruiken. ,,We hebben nu zeven burgerarresten uitgevoerd en hebben er nog een paar op de korrel. Hier zijn we 24/7 mee bezig.’’
Bij het filmpje van het burgerarrest bij de Meernse brandweerkazerne is te zien hoe de hand van de man op zijn rug wordt gedraaid. ,,Je weet nooit of iemand bewapend is. We wilden hem zo het signaal geven dat-ie niet kon winnen.’’
De man heeft geen wapen bij zich, maar Merci-chocolaatjes. Dat blijkt – daarover later meer – geen onbelangrijk detail. Hij gaat meteen in de ontkenning, maar als hem de details uit de chatgesprekken met zijn fictieve afspraakje worden voorgehouden, inclusief de door hem besproken seksuele handelingen, geeft hij schoorvoetend toe.
Voor een burgerarrest hebben we úren met zo iemand gechat, vaak wekenlang
Hoe beleven jullie zo’n burgerarrest?
,,Met flinke adrenaline. Je hoopt dat-ie op komt dagen, je wilt hem op heterdaad betrappen. Voordat het zover is, hebben we úren met zo iemand gechat, vaak wekenlang. Steeds geven ze een beetje meer bloot. Een automerk, een detail op iemands kleding, het kan ons allemaal helpen op weg naar ontmaskering. Gevolgd door een burgerarrest om hem te confronteren en over te dragen aan de politie. We leveren ze op een presenteerblaadje aan, zij mogen het vervolgonderzoek doen. Vooraf melden we de politie wat we gaan doen, maar niet waar. Zo weten ze dat wij in actie zijn als er een melding komt. In De Meern stonden er meteen vier politieauto’s om ons heen, een paar motoragenten en een hondenbusje. Oók om ons op te halen. De buurt had gebeld, zeiden ze. Maar ze kunnen ons niets maken, we doen onze burgerplicht.’’
Jullie zijn geen opsporingsdienst, toch? Daar hebben we in onze rechtsstaat de politie voor.
,,Maar wij zijn tien keer beter dan zij. De politie ontbreekt het aan de tijd, de middelen en mankracht om pedofielen aan te pakken. Als we een inbreker zien, grijpen we óók in. De politietop weet niet wat ze met ons aanmoet. Maar individuele agenten en rechercheurs steunen ons volop. Ze voelen zich vaak net zo machteloos. En een capaciteitsprobleem? Ze kunnen wél dagenlang twee auto’s voor de deur van een pedo zetten als de buurt boos is, maar geen mankracht in opsporing vooraf steken? Kwestie van prioriteiten stellen dus.’’
Maar het pakken van een inbreker is een impulsieve daad. Jullie acties zijn een gevalletje ‘de kinderlokker gelokt’.
,,Ja, maar uitlokking voor de goede zaak. De wet zit bizar in elkaar. Als we écht een minderjarige inzetten, is het géén uitlokking, maar nu we een stand-in gebruiken, zou je het uitlokking kunnen noemen. We doen niks verkeerds. We willen een probleem aan de kaak stellen, omdat de maatschappij vraagt om een hardere aanpak en strengere straffen. Niemand kan met gezond verstand accepteren dat volwassenen met hun poten aan kinderen zitten.’’
De man in De Meern is vanwege zijn fietstassen nu bij iedereen bekend. In De Bilt is een vermeende verdachte het dorp uit gevlucht. Gaan jullie niet te veel op de stoel van de rechter zitten?
,,In hun buurt zijn dit soort mannen allang bekend. Hen ‘exposen’ doen we maar met één gedachte: om hem het signaal te geven dat hij hulp moet zoeken. Als ze hardleers zijn en na twee dagen weer online zitten en vervolgens iemand aan de deur krijgen die een tik uitdeelt, dan aanvaarden ze de consequenties van hun eigen gedrag. Daar hebben wij geen enkele moeite mee.’’
Het schuurt met de wet. Jullie kunnen aangeklaagd worden voor geweldpleging of smaad.
,,Ja, dat is ook precies waarom we onze acties filmen. Zodat ze niet achteraf kunnen zeggen dat we er op los hebben geslagen. Je weet nooit hoe omstanders reageren. Dat maakt acties voor onszelf ook spannend. Daarom is het zaak dat we heel gedegen te werk gaan en geen fouten maken.’’
In Ondiep liep ooit een hele wijk uit toen een pedo werd ontdekt. Hij ging total loss. Eigen schuld
Er zijn groepen pedojagers die wél geweld gebruiken. Is dat verdedigbaar?
,,Dat is hun keuze. Niet de onze. Er is deze week een Utrechtse pedojager angehouden die in Oss wel iemand bedreigde, maar die is van een andere groep dan de onze. Wij werken samen met pedohunterznl en pedohuntnl, groepen die geen geweld gebruiken. In Ondiep liep ooit een hele wijk uit toen een pedo werd ontdekt. Hij ging total loss. Eigen schuld. Maar wij persoonlijk hebben geen zin ‘te gaan zitten’ voor zoiets. Het kromme is dat de politiek pedojagen wil verbieden. Terwijl een pedoclub als Martijn lang heeft kunnen bestaan. Dat is echt de wereld op zijn kop. Walgelijk. Vraag het maar eens om je heen. Mensen zijn klaar met pedofielen en balen dat de straffen zo laag zijn. Die wetgeving moet echt op de schop. Mensen zeggen: door corona gaan meer mensen online in de fout. Onzin, het probleem is groter dan iedereen wil geloven.’’
Realiseren jullie je dat je levens verwoest als jullie ten onrechte iemand aan de schandpaal nagelen?
,,Pas als we bewijs hebben verzameld, gaan we tot actie over. Voorbeeld: één van de mannen die wij hebben opgespoord, krijgt meerdere vergrijpen aan zijn broek, waaronder het bezit van kinderporno. Hij stuurde foto’s van zweepjes, die je bij het paardrijden gebruikt en vertelde wat hij er mee wilde doen. Hij wilde het meisje – wij waren dat in werkelijkheid – een afscheidsbrief aan haar ouders laten sturen. Zodat het leek of ze de zee in was gelopen. Hij was de ergste die we hebben meegemaakt. Als je dat leest, draait je maag om.’’
Wat voor mannen treffen jullie?
,,Het stereotype van de sneue man die nog bij zijn moeder woont, klopt maar deels. We komen gasten tegen wiens vrouwen een gastouderbedrijf aan huis runnen. Of directeuren van grote bedrijven. Zij hebben geld en voelen zich machtig. Pedo’s wonen overal, maar opvallend vaak naast speeltuinen en voetbalveldjes.’’
‘Verdachten hebben ook rechten’
Tips geven of mensen volgen is volgens het Openbaar Ministerie prima, aldus woordvoerder Mary Hallebeek. ,,Maar bij het jagen op vermeende pedofielen, ligt eigenrichting op de loer. En dat gebeurt regelmatig. Dan wordt er te hard aangepakt of verdachten worden zomaar aan de digitale schandpaal genageld. Maar verdachten hebben ook hun rechten. En ze zijn onschuldig tot het tegendeel bewezen is. Als je weet dat zoiets speelt, waarschuw dan de politie.”
De politie zegt niet te kunnen reageren op de claim van Jagers030 dat ze gesteund worden door individuele (wijk)agenten van het Utrechtse korps. ,,Omdat we niet weten wie dat zegt.’’ In algemene zin zegt de politie: ,,We zien dat groepen vermeende kindermisbruikers pogen te ontmaskeren. Soms gaat het verder en worden mensen opgezocht en mishandeld. Hoe nobel ook, deze jagers overtreden dan de wet. We staan positief tegenover burgeropsporing, maar er is een grens aan de hulp die burgers kunnen bieden. Als mensen het heft in eigen handen nemen, kan dit schadelijk zijn voor het slachtoffer, de vermeende verdachte en de lopende rechercheonderzoeken.’’
Hoe moeilijk is het om een vermeende pedofiel in de val te lokken?
,,Log maar eens in om een uur of 15.00 uur – net na schooltijd – op een chatbox voor scholieren. Neem een nickname als Julia14 en ze duiken met bosjes op je. ‘Heb je zin?’, ‘Ben je nog maagd?’ Ze zijn zo opdringerig. Een penisfoto ontvangen is makkelijker dan een pizza bestellen.”
,,Daarom vertellen we ook dit verhaal. Zodat mensen beter opletten wat hun kinderen online doen. Want ze tuinen er in. Krijgen cadeaus aangeboden. Ze vragen of je nog een jonger broertje of zusje hebt. Zeggen dat ze langs willen komen als je ouders er niet zijn.”
,,Wij moeten constant op onze hoede zijn. Ervoor waken dat we geen uitlokkende vragen stellen. Maar louter reageren. Hoe? Dan zeg je: ‘Ik vind een rode Porsche mooi’. Dan zegt hij: ik heb een witte Golf. Bingo, weer een detail dat naar hen kan leiden. Als we hen confronteren, willen we zekerheid. Daarom die chocolaatjes waar we het eerder over hadden. Als we daarover gechat hebben en hij heeft ze bij zich, is dat bewijs. Maar om op jullie vraag terug te komen: het kost heel veel energie een pedo naar een afspraak te krijgen. Daar zijn we 24/7 mee bezig.
We kwamen daar… zat hij openlijk voor het raam te chatten, een joint te roken en alcohol te drinken
Hebben jullie geen werk?
,,Zeker wel. Maar onze bazen weten er van. Zij hebben – net als sommigen van ons – ook kinderen. Dan snap je waarom we het doen.’’
Mislukt een actie weleens?
,,Nee. Al hebben we bij één jongen in Overvecht zijn hulpverleners ingeschakeld. Hij bleek in een gesloten inrichting te zitten. We kwamen daar… zat hij openlijk voor het raam te chatten, een joint te roken en alcohol te drinken. Zijn begeleiders zeiden: ‘Hij heeft het verstandelijk vermogen van een 6-jarige’. Maar hij mocht wel drinken en een joint roken. Ongelooflijk toch?’’
Speelt een eigen misbruikverleden mee om pedohunter te worden?
,,Bij sommigen hoor je dat wel, ja. Slachtoffers hebben jarenlange trauma’s, omdat pedo’s menen dat kinderen het zelf willen. Maar een kind is helemaal niet in staat zo te denken.’’
Hoe ervaren jullie zulke chats?
,,Het maakt je woest. Dat soort mensen walg je van. Een man vertelde vol trots hoe hij tien jaar geleden seks had gehad met een buurmeisje. En niet om stoer te doen. Tegelijkertijd moet je scherp blijven. Een dossier opbouwen is het doel. Dat houd je altijd in je achterhoofd. Zodat de politie verder kan met ons bewijs.’’
‘Jagen maakt probleem juist groter’
Forensisch psycholoog Jules Mulder (70) is betrokken bij de hulplijn voor pedofielen Stop It Now! en was directeur van De Waag, het grootste centrum voor ambulante, forensische geestelijke gezondheidszorg (ggz) in Nederland. Hij noemt het fenomeen ‘pedohunters’ een gevaarlijke ontwikkeling. ,,Het is ethisch niet in orde en de politie heeft er niets aan. Je kunt iemand niet op uitlokking en intentie veroordelen. Feitelijk is er nog niets gebeurd. Daarnaast denk ik dat het deze mensen alleen maar bang maakt, dat ze zullen vluchten en verder geïsoleerd raken. Dat maakt het probleem juist groter.”
Het jagen op pedofielen is niet nieuw, meent Mulder. ,,Maar vroeger gebeurde het niet zo actief als nu. Eigenlijk sinds Marc Dutroux (die kinderen in zijn huis vasthield, red.) halverwege de jaren 90, is er een grote afkeer ontstaan. In Amerika had je jaren het tv-programma To Catch A Predator. Die deden eigenlijk hetzelfde als de pedojagers nu. Ze lokten een vermeende pedofiel in de val en stonden daar dan met een cameraploeg te wachten. Misschien vinden ze het spannend? Zo uit huis detective spelen, maar dat zij denken dat dit slechte mensen zijn, is geen vrijbrief om geweld te gebruiken.”