Boeren, bouwers en vervoerders dreigen met grote acties waardoor Nederland „op haar grondvesten zal schudden”. Onder meer een blokkade van distributiecentra van supermarkten zou op de planning staan.
Boeren voeren actie bij de oprit van snelweg A2. Een gesprek tussen boerenorganisaties, verenigd in het Landbouw Collectief, en minister Schouten (Landbouw) over een alternatief stikstofplan mislukten.
Boeren voeren actie bij de oprit van snelweg A2. Een gesprek tussen boerenorganisaties, verenigd in het Landbouw Collectief, en minister Schouten (Landbouw) over een alternatief stikstofplan mislukten.
Komen er lege voedselschappen rond Kerst? Het zou zomaar kunnen nu er nieuwe protestacties van boeren, bouwers en vervoerders op de planning staan die waarschijnlijk gericht zijn tegen supermarkten. De onvrede moet in de week van 16 december leiden tot een grootschalige actie, waardoor Nederland volgens actievoerders „op haar grondvesten zal schudden”.
Wat er precies gaat gebeuren, wordt maandagavond duidelijk. Dan vergaderen actiegroepen over de invulling van het protest. Het blokkeren van distributiecentra „is één van de mogelijkheden”, bevestigt Sita van Keimpena, woordvoerder van boerenprotestgroep Farmers Defence Force (FDF). Maar ook het blokkeren van de snelweg en zelfs acties rond Schiphol zingen rond in groepen waarin actievoerders zich verenigen. De bedoeling is er uiteindelijk een soort estafetteprotest ontstaat met acties die elkaar opvolgen.
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2019/10/den-haag-een-dag-na-het-boerenprotest29117890.jpg)
Volgens T2W willen lokale actiegroepen daar onder meer Overijsselse distributiecentra van Albert Heijn en Jumbo blokkeren. Het zou om een actie gaan die minimaal 48 uur duurt. FDF wil dit nog niet bevestigen.
Collectieve woede
De groep deelnemers groeit ondertussen gestaag. Naast de boeren heeft ook Bouw In Verzet zich aangesloten, evenals organisatie voor het wegtransport VERN. Ook de organisator van de Haagse vreugdevuren – die dit jaar niet doorgaan omdat de gemeente geen vergunning afgaf – wil een bijdrage leveren. „Wij werden opgebeld dat zij ook iets wilden betekenen. We weten nog niet of het gaat om de organisatie van de vreugdevuren in Duindorp of Scheveningen. Ze gaan bijdragen met een eigen actie, maar hoe en wat dat moeten we nog bespreken”, stelt het FDF. De Stichting Grond In Verzet beraadt zich nog op deelname.
Daarmee lijkt het protest groter te worden dan de afzonderlijke demonstraties die de afgelopen tijd in het land plaatsvonden. Ze vertegenwoordigen diverse belangen die samenkomen in een collectieve woede richting de Haagse politiek.
Lees hier over de boosheid onder boeren:De pijn van ‘de grootste vervuilers’
Aan de ene kant zijn er de boeren. De agrarische sector is verantwoordelijk voor 46 procent van de stikstofuitstoot in Nederland en daarom wil het kabinet maatregelen nemen om de emissie omlaag te brengen. Een van de voorstellen is om veehouderijen vrijwillig uit te kopen. Ook moet de samenstelling van veevoer veranderen zodat de dieren minder ammoniak uitstoten via mest.
Boeren vrezen alsnog een gedwongen krimp van de veestapel en hebben twee weken geleden onder de naam Landbouw Collectief een tegenvoorstel gedaan. Daarin wordt uitgegaan van ‘technische’ oplossingen, onder meer via het langer in de wei houden van koeien en het mengen van uitgereden mest met water.
Gesprekken tussen het collectief en minister Carola Schouten (Landbouw, ChristenUnie) verlopen volgens betrokken organisaties echter stroef. Ze hebben volgens Farmers Defence Force „niks opgeleverd”. De groep voelt zich „voor de gek gehouden”. Land- en Tuinbouworganisatie LTO Nederland stelt dat „Schouten nu aan zet is”.
De reden dat ze nu onder meer de supermarkten willen treffen met acties komt volgens FDF door „jarenlange uitknijping door de voedselketen”. De marges voor landbouwproducten zijn laag en volgens boeren belandt veel geld bij verwerkers en supermarkten, zonder dat boeren daar wat van terugzien.
Bouwers kampen met eigen problemen
Dat de boeren samen met de bouwers optrekken, komt door zowel de stikstofcrisis als de PFAS-problematiek. Het einde van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) betekende dat veel bouwprojecten afgelopen tijd geen vergunning konden krijgen, zolang niet duidelijk was of en hoeveel stikstof ze uitstoten.
Lees ook:De impact van PFAS is nog steeds lastig meetbaar
Daar kwamen nog eens de problemen bij met PFAS, een verzamelnaam voor verschillende chemische stoffen. PFAS zit onder meer in de bodem maar ook in diverse producten. Het is giftig en vrijwel onafbreekbaar. Als gevolg van het verlagen van de PFAS-norm afgelopen zomer kwamen veel grondverzetters stil te staan, en daarmee diverse projecten. Het leidt volgens de sector zelf tot zo’n zesduizend arbeidsplaatsen die verdwijnen en een miljardenschade.
