Bosbranden op de Noordpool? Het is minder ongewoon dan het klinkt, alleen zijn het er deze zomer extreem veel en ze zijn ook nog eens enorm in omvang.
De gezaghebbende klimatoloog Ruth Mottram van het Deense meteorologisch instituut verwacht dat het de komende dagen nog heftiger zal gaat branden op met name Groenland.
Frankrijk en Spanje zetten zich schrap voor bosbranden: ‘Het is hier kurkdroog
Warmterecord in Alaska: 32,2 graden en stijgend
De hittegolf die Nederland de laatste dagen plaagde, teistert ook delen van Scandinavië. De extreme warmte is verder naar het noorden opgeschoven zodat nu ook gebieden boven de 66ste breedtegraad puffen onder temperaturen die 10 graden hoger liggen dan normaal, aldus Mottram vanochtend op de BBC Radio. Voeg daaraan toe dat aanzienlijke gebieden in het poolgebied de laatste decennia ijsvrij zijn geworden door klimaatverandering en dat die gebieden nu ook al maanden kurkdroog zijn en de kans op branden wordt aanzienlijk groter.
De branden woeden niet alleen in bossen maar vooral ook op mossige steppes. ,,Meestal worden ze veroorzaakt door onvoorzichtige toeristen, mensen die in het gebied werken of door jagers, maar soms is het een stuk glas dat door de sterke zon werkt als een vergrootglas en een brand veroorzaakt”.
Op Groenland kunnen branden in de buurt van dorpen vaak redelijk snel worden geblust omdat er een lokale brandweer is. Op grotere afstanden wordt het lastig, wat te zien is op satellietbeelden. Enorme gebieden staan nu in brand, niet alleen in Groenland maar ook in Siberië, Canada en Alaska. Volgens de rookpluimen op satellietbeelden zouden honderdduizenden hectares in brand staan of al zijn afgebrand.
Beelden van een expeditie op Groenland waar door de hoge temperaturen meer ijs is gesmolten dan verwacht.
Beelden van een expeditie op Groenland waar door de hoge temperaturen meer ijs is gesmolten dan verwacht. © EPA
Tegelijk constateert Mottram dat de afgelopen maand extreem veel poolijs is gesmolten door de warmte. Het totaal aan smeltwater in juli zou genoeg zijn om 64 miljoen grote zwembaden mee te vullen. Dat is grofweg tweederde meer dan in een normale julimaand op de Noordpool. Volgens Mottram smolt het ijs de voorbije twee jaar minder dan gemiddeld maar gaat het nu wel erg hard. ,,We zien ontwikkelingen die in de rekenmodellen pas aan het einde van deze eeuw zouden moeten plaatsvinden. We moeten dit onderzoeken en kijken of en hoe we onze modellen moeten aanpassen”. Een direct gevolg van meer smeltijs is dat de zeespiegel stijgt met alle gevolgen van dien.
De Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) sprak eerder deze week van een ‘ongekende toestand’ en waarschuwt voor de enorme impact van de bosbranden boven de poolcirkel. Niet alleen omdat immense natuurgebieden in vlammen opgaan maar omdat de branden stoten veel CO2 uitstoten en als in een vicieuze cirkel de klimaatproblemen alleen maar vergroten.
Volgens onderzoeker Mark Parrington van de organisatie Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS) die voor de EU het effect van natuurbranden onderzoekt gaat 2019 door de branden een recordjaar aan CO2-productie opleveren. Alleen al in juni telde de organisatie meer dan 100 grote en langdurige bosbranden in het poolgebied. Meer dan het aantal bosbranden in alle junimaanden tussen 2010 en 2018.
Satellietbeelden laten de brandhaarden zien (links) in Siberië.
Satellietbeelden laten de brandhaarden zien (links) in Siberië. © NASA/GSFC
