Dakloosheid is net zo dodelijk als kanker
Als ik ’s ochtends vroeg in Londen naar het ziekenhuis ga, passeer ik in een kwartiertje tientallen slapende daklozen op straat. Dat is niet bijzonder voor de buurt waar ik woon. Overal in Londen zijn duizenden buitenslapers die geen huis hebben en voor wie geen daklozenopvang bestaat. Door enorme bezuinigingen op sociale zorg is de situatie de laatste jaren sterk verslechterd. Het aantal mensen dat op straat slaapt, is de afgelopen jaren verdriedubbeld.
De dakloze groep is heterogeen en omvat illegale immigranten, mensen met mentale of verslavingsproblemen, maar ook mensen die gewoon geen geld hebben om huur te betalen. Werkloosheid in Engeland betekent geen inkomen, uitkeringen bestaan niet, en als je spaargeld op is en je hebt geen hulp van familie of vrienden, sta je dus letterlijk op straat.
Op straat slapen is natuurlijk weinig comfortabel, maar het is ook nog eens extreem ongezond. Daklozen bezoeken ruim zestigmaal zo vaak de spoedeisende hulp als andere mensen. Een 35-jarige dakloze is naar schatting net zo (on)gezond als een 70-jarig persoon met een huis.
Als dakloze heb je geen huisarts, want daar moet je een vast adres voor hebben. Ons ziekenhuis in het centrum van Londen gaat dit jaar dus maar beginnen met een huisartsenservice voor daklozen, mede om de spoedeisende hulp te ontlasten. Hierbij wil ik toevoegen dat sommige steden een daklozenarts hebben.
Behalve problemen die het gevolg zijn van verslaving en infecties zijn er ook specifieke aandoeningen bij dakloze patiënten, zoals waanzinnige wonden en zweren aan de voeten, of extreme gebitsproblemen. Naar schatting overlijden elke maand circa dertig dakloze mensen en de gemiddelde levensverwachting van een dakloze is 47 jaar. Dakloosheid is daarmee ongeveer net zo dodelijk als kanker.
Met alle discussies over Engeland in of uit de Europese Unie vroeg ik me aanvankelijk af of Engeland zich met deze sociale onrechtvaardigheid niet allang buiten Europa had geplaatst. Maar bij recente bezoeken aan Parijs, Rome en Barcelona was tot mijn verrassing de situatie hetzelfde als in Londen. Het Europa van 2019 kent kennelijk overal schrijnende sociale onrechtvaardigheid en legioenen gedupeerde dakloze mensen. Daar hoor je de al weken over baantjes ruziënde Europese politici toch verdraaid weinig over zeggen.
Niet London, Parijs, of Rome is de uitzondering – zij zijn de regel in Europa. Een van de uitzonderingen is Nederland, hoewel ook bij ons dakloosheid sterk toeneemt. In Nederland betaal je dan misschien wel ietsje meer belasting en sociale premies, maar we kunnen ons dolgelukkig prijzen dat relatief weinigen op straat hoeven te slapen. Er is opvang voor mensen in nood. Lang niet genoeg.
Daarmee is niet gezegd dat er in Nederland geen sociale problemen zijn, maar we gaan daar tenminste op een meer geciviliseerde manier mee om.
