De verkiezingen tot nu toe: Biden dicht bij overwinning nu laatste stemmen geteld worden

Om president te worden heeft een kandidaat 270 kiesmannen nodig die afhankelijk van het aantal inwoners per staat zijn verdeeld. Joe Biden is momenteel dicht bij die grens met 253 kiesmannen. Met winst in één of twee van de overgebleven staten kan het al gedaan zijn. Alle ogen zijn nu gericht op Pennsylvania (20 kiesmannen), Georgia (16), North Carolina (15), Nevada (6), Arizona (11) en Alaska (3).

Deze belangrijke staten zijn nog bezig met het tellen van de laatste tien tot vijftien procent van de stemmen. In sommige staten wordt de uitslag aan het einde van de middag verwacht, in Pennsylvania zal dat pas vrijdag zijn.

Lange tijd zag het er rooskleurig uit voor Trump. De zittende president pakte de winst in de belangrijkste ‘swing states’  Florida en Texas. Swing states zijn staten waarvan op voorhand niet te zeggen is welke kleur ze zullen worden: rood of blauw. Ook in andere belangrijke staten, zoals Pennsylvania, ging de Republikein aan de leiding. Maar in Pennsylvania is vooral door de stemmen per post zijn voorsprong daar nu verdampt tot een kleine drie procent. 

Terwijl Biden voorzichtig uitsprak dat hij waarschijnlijk genoeg kiesmannen zal behalen, was Trump tijdens een persconferentie op 3 november veel stelliger: hij had al gewonnen. Het team van Trump is inmiddels in meerdere staten naar de rechter gestapt. Eis is dat in de staat Wisconsin (tien kiesmannen) opnieuw geteld wordt. Biden werd daar tot winnaar uitgeroepen met een verschil kleiner dan één procent. 

Ook eiste Trump eerder al dat het tellen van stemmen in een aantal staten stilgelegd moest worden. Zo werd in Georgia naar de rechter gestapt om te eisen dat poststemmen apart worden gelegd die na de verkiezingsdag binnenkomen. Met nog maar vier procent van de stemmen te tellen staat Trump daar voor met een miniem verschil.

Het team van de president stapte ook naar de rechter in andere cruciale swing states: Pennsylvania en Michigan. Daar wordt ook geëist dat het tellen van de stemmen wordt stilgelegd. Inmiddels is bekend dat in Michigan een meerderheid op Joe Biden stemde. Van Pennsylvania laat de uitslag nog even op zich wachten.

 Volgens de Amerikaanse president staat hij duidelijk voor en zal het late tellen van per post gestuurde stemmen leiden tot fraude. ,,Dit is fraude, beschamend voor het Amerikaanse volk”, eindigt Trump, zonder bewijs te leveren voor die uitspraak. ,,We hebben deze verkiezingen gewonnen. Dit is een megafraude. Ons doel is nu de integriteit van de verkiezingen te garanderen. We gaan naar het Hooggerechtshof. Het stemmen moet stoppen.” Het campagneteam van Joe Biden heeft inmiddels laten weten dat  juridische teams klaar staan om de Amerikaanse president Donald Trump te counteren als hij zijn dreigement hardmaakt om naar de rechtbank te stappen om het tellen van poststemmen te laten stoppen. ,,Trumps gedrag is schandelijk, ongehoord en geeft een verkeerde voorstelling van zaken”, aldus de campagnemanager van Biden.  

Afgelopen weekeinde ontkende Trump nog om vervroegd de overwinning te gaan claimen. Het is ook een riskante strategie, menen waarnemers. Vooral als het militante deel van zijn aanhangers straks ook op straat alvast hun gelijk wil halen. 

Republikeinen lijken de controle over de Senaat te behouden. Ondanks Democraten inspanningen om daar verschillende zetels te kapen hebben Republikeinen belangrijke races gewonnen in Iowa, Montana en South Carolina. De kans dat ze hun meerderheid in de Senaat verliezen is nihil.

Wel is er een verschuiving in het Huis van Afgevaardigden. De Democraten breiden daar volgens Amerikaanse media hun meerderheid uit met minstens drie zetels. 

De verkiezingsdag is over het algemeen soepel verlopen, al kan de spanning nu oplopen. Gedurende de dag waren er weinig meldingen van onregelmatigheden in stemlokalen. In enkele kiesdistricten bleven de stemlokalen na storingen wat langer open om mensen de kans te geven alsnog te stemmen.

Wel waren er buiten de stembureaus meerdere incidenten. In de stad Charlotte (North Carolina) werd een gewapende man met een Trump-pet opgepakt bij een stembureau. Hij mocht het gebouw niet in en keerde even later met het wapen terug. Om de hoek hielden lokale Democraten een campagnebijeenkomst. President Trump had zijn achterban opgeroepen om de gang van zaken in stembureaus in de gaten te houden.

In Chicago meldde een man bij de politie dat zijn auto met honkbalknuppels was aangevallen toen hij naar een stembureau reed. In Kansas City (Missouri) werd met graffiti ‘Don’t Vote’ (stem niet) op een museum gespoten.

De opkomst was enorm hoog. Dat lag vooral aan het grote aantal stemmen dat voorafgaand aan de verkiezingen al werd uitgebracht. Meer dan 100 miljoen stemmen waren in het hele land al uitgebracht voordat de stemlokalen dinsdag hun deuren openden. Ruim 64,5 miljoen mensen deden dat per post, de rest deed dat in persoon.

De Democraten leken daar vooral van te profiteren. De voorsprong van Biden in veel staten liep daarna evenwel terug, nadat de stemmen die dinsdag werden uitgebracht waren geteld.

Tot nu toe kennen de verkiezingen eenzelfde verloop als vier jaar geleden. Trump won toen de verkiezingen van Hillary Clinton. De Democraten kregen op nationaal niveau aanzienlijk meer stemmen dan de Republikeinen, maar Trump kreeg de meeste kiesmannen achter zich.