De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft donderdag gedreigd de miljoenen Syrische vluchtelingen in Turkije naar Europa te sturen als de EU de Turkse inval in het noordoosten van Syrië behandelt als een invasie of bezetting.
“We zullen de poorten openen en 3,6 miljoen vluchtelingen jullie kant op sturen”, zei Erdogan in een toespraak voor parlementariërs van zijn AKP.
De Turkse president reageerde op de golf van internationale kritiek als reactie op het offensief dat de Turkse strijdkrachten woensdag openden. De aanval is gericht op Koerdische strijders in het Noord-Syrische gebied waar Turkije een ‘veilige zone’ wil creëren als buffer tegen ‘terrorisme’.
Tussen het startschot van het offensief en het einde van donderdagochtend hebben Turkse troepen en de Arabische en Turkmeense Syrische milities die hen ondersteunen volgens Erdogan 109 Koerdische strijders gedood. Er werden luchtaanvallen en artilleriebeschietingen uitgevoerd op 181 doelwitten.
De VN-Veiligheidsraad komt later op donderdag bijeen voor een spoedbespreking over de Turkse inval.
Turkije voert luchtaanvallen uit in Syrië Turkije voert luchtaanvallen uit in Syrië
Zorgen over IS-strijders in gevangenissen
Erdogan garandeert dat strijders van Islamitische Staat (IS) na het einde van de Turkse operatie geen voet aan de grond meer zullen krijgen in het noordoosten van Syrië. Vermeende IS-aanhangers in gevangenissen in de regio zullen blijven vastzitten, zei hij.
Naar schatting twaalfduizend vermeende IS’ers in zeven gevangenissen vallen momenteel onder Koerdische bewaking. Die detentiecentra liggen buiten de beoogde Turkse ‘veilige zone’. Twee kampen met families van IS-verdachten liggen wel in die zone.
De Syrian Democratic Forces (SDF), die worden geleid door de Koerden, lieten eerder op donderdag weten dat het Turkse offensief ertoe leidt dat de gevangenissen straks niet meer naar behoren kunnen worden bewaakt.
“Deze aanval zal zeker het bewakingssysteem voor IS-militanten in de gevangenissen verzwakken”, zei woordvoerder Badran Jia Kurd. “Dit kan leiden tot hun ontsnapping of tot gedrag waar de veiligheidsdiensten geen controle meer over hebben.”
De Koerden zetten woensdag al hun lopende contraterrorismeoperaties tegen IS stop.
De Amerikaanse regering liet weten dat twee Britse IS-gevangenen uit het gebied zijn gehaald. Zij maakten deel uit van een groepje Britse strijders dat bekend kwam te staan als ‘The Beatles’ en worden verdacht van onthoofdingen.
Turkije ‘wil democratische structuur herstellen’
Erdogan verdedigde de Turkse operatie, die tot ‘Vredeslente’ is gedoopt, door aan te voeren dat die in het voordeel van de Syrische regering van president Bashar Al Assad is. Het offensief zou de territoriale integriteit van het buurland te helpen herstellen door het Koerdische gezag in de regio te bestrijden.
De hoofddoelen van Turkije zijn het “herstellen van de democratische structuur” in het Syrische grensgebied en de repatriëring van Syrische vluchtelingen. Erdogan zal niet accepteren dat de burgerbevolking van het gebied enige schade ondervindt, stelde hij.
Koerdische strijders niet opgewassen tegen Turks leger
Uit berichten uit het gebied blijkt dat er momenteel zwaar wordt gevochten.
Volgens UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, zijn tienduizenden burgers op de vlucht geslagen uit angst voor de Turkse aanvallen.”Honderdduizenden burgers in Noord-Syrië zijn nu in gevaar. Burgers en de infrastructuur mogen geen doelwit zijn”, zei Filippo Grandi, de Hoge Commissaris voor de vluchtelingen.
De Koerdische Rode Halve Maan meldt dat zeker zeven burgers zijn omgekomen (onder wie twee kinderen) en zeker negentien anderen levensbedreigende verwondingen hebben opgelopen (onder wie vier kinderen).
Turkse plaatsen aan de andere kant van de grens worden ook bestookt vanuit Syrië. Bij een mortieraanval op de stad Akcakale kwamen volgens bronnen binnen de lokale overheid en medische diensten drie burgers om (onder wie een kind).
Koerden niet opgewassen tegen Turkse legermacht
De SDF bestaat momenteel uit zo’n veertigduizend strijders. Daarnaast beschikken Koerdische veiligheidsdiensten over enkele tienduizenden medewerkers.
De Koerden hebben weinig wapens om vijandige tanks en vliegtuigen te bestoken en kunnen weinig inbrengen tegen Turkse bombardementen en artilleriebeschietingen. De YPG-militie, de grootste Koerdische strijdgroep binnen de SDF, heeft gezegd een guerrillastrijd te zullen voeren als de conventionele oorlog wordt verloren.
Erdogan hekelt kritiek van Saoedi’s en Egyptenaren
De Turkse president veroordeelde tijdens zijn toespraak naast de EU ook andere critici, waarbij hij zijn pijlen specifiek richtte op Saoedi-Arabië en Egypte.
“Wie heeft Jemen in de huidige staat gebracht?”, vroeg hij het eerstgenoemde land, verwijzend naar de slepende burgeroorlog waarin een door de Saoedi’s geleide coalitie meevecht. En Egypte heeft volgens Erdogan de democratie in het eigen land om zeep geholpen. “Ze zijn oneerlijk, ze verzinnen maar wat woorden. Wij, daarentegen, ondernemen actie, en dat is het verschil tussen ons”, meent de Turkse president.
Het Turkse offensief begon op woensdag met luchtbombardementen en artilleriebeschietingen. Woensdagavond trokken de eerste Turkse grondtroepen het gebied binnen. Turkije zegt een strook van zo’n 225 kilometer lang en 32 kilometer breed te willen veiligstellen.
