Het nieuws van 00.00u tot 15.30u

Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) heeft een strenger standpunt ingenomen over de tijd die mag verstrijken tussen de eerste en tweede prik met het coronavaccin van Pfizer/BioNTech. In de bijgewerkte versie van de bijsluiter wordt nu expliciet aangeraden de tweede dosis na drie weken toe te dienen. Nederland en diverse andere landen hebben onlangs juist besloten het interval tussen de twee injecties op te rekken tot zes weken.

In de eerdere versie stond dat ‘tenminste 21 dagen’ moeten zitten tussen de twee injecties die nodig zijn voor een adequate bescherming tegen Covid-19. Nu staat er heel duidelijk ‘3 weken’. Ook de fabrikant zelf raadt een interval van 3 weken aan.

Door meer tijd te laten tussen de twee prikken, kunnen in dezelfde tijd meer mensen een eerste keer worden ingeënt. In Nederland stelden het Outbreak Management Team (OMT) en de Gezondheidsraad in een gezamenlijk advies dat zij zich ‘kunnen voorstellen dat het uitstellen van de tweede vaccinatie met maximaal drie weken voordeel kan opleveren’.

Het oprekken van de termijn tot zes weken zou volgens voorstanders verantwoord zijn, omdat deelnemers van het klinisch onderzoek hun tweede dosis 19 tot 42 dagen na de eerste kregen. Daar plaatst EMA nu een belangrijke kanttekening bij: 93,1 procent van de proefpersonen kreeg de tweede prik 19 tot 23 dagen na de eerste. Slechts een kleine minderheid kreeg de prik later.

Ongeveer 200.000 Nederlanders zijn tot nu toe ingeënt. De teller op het coronadashboard steeg vandaag naar 203.450 toegediende vaccins. Het overzicht maakt niet duidelijk hoeveel mensen inmiddels twee keer gevaccineerd zijn en voorlopig dus beschermd zijn tegen het coronavirus, en hoeveel mensen alleen nog de eerste prik hebben gekregen.

Het aantal toegediende vaccins ligt ruim 18.000 hoger dan gisteren. De meeste vaccins (140.205) zijn toegediend door de GGD’en. Dat is 11.894 meer dan een dag eerder. Ziekenhuizen hebben inmiddels 46.416 prikken gezet, 6200 meer dan gisteren.

De Zwarte Cross wordt mogelijk verplaatst naar het derde weekend van september. ,,Daarover zijn we nu in gesprek met de gemeente Oost Gelre, om daarvoor de vergunningen rond te krijgen”, zegt Pieter Holkenborg van de organiserende Feestfabriek.

Het is nog altijd onduidelijk of het festival dit jaar in juli gehouden kan worden. ,,Daarom onderzoeken we nu serieus of de verplaatsing naar september mogelijk is. Hopelijk zijn we dan af van coronamaatregelen en is het grootste deel van Nederland gevaccineerd”, zegt Holkenborg.

Afgelopen zomer werd het festival al afgelast als gevolg van corona en een tweede afgelasting op rij zou de Feestfabriek heel slecht uitkomen. ,,Het organiseren van festivals is wat wij doen. Als dat alweer niet kan, is het de vraag hoe lang je dat blijft volhouden als bedrijf”, zegt Holkenborg.

Pas als er definitieve duidelijkheid is over verplaatsing van het festival worden artiesten en anderen die optreden op de Zwarte Cross aangeschreven met de vraag of dit past in hun agenda. Alle kaarten die vorig jaar gekocht zijn blijven geldig voor dit jaar, benadrukt Holkenborg.

In de ziekenhuizen neemt de druk ook iets verder af, voor de derde dag op rij. In totaal zijn nu 2239 patiënten met Covid-19 opgenomen, 58 minder dan gisteren, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Dat is het laagste aantal in ruim een maand.

Van de opgenomen patiënten met Covid-19 zijn er 644 dusdanig ziek dat ze op de intensive care liggen, 5 minder dan dinsdag. Op verpleegafdelingen nam het aantal coronapatiënten het afgelopen etmaal met 53 af tot 1595.

,,Het gemiddeld aantal opnames is in de afgelopen week vrij stabiel geweest”, aldus het centrum in reactie. ,,We verwachten dat deze trend doorzet, met een lichte daling voor de bezetting op de IC en in de kliniek.”

Tegelijkertijd blijft de opmars van de Britse variant van het virus onzekerheid opleveren. Die is een stuk besmettelijker is dan eerdere vormen. ,,Hierdoor kan het aantal besmettingen en de instroom op de ic en in de kliniek snel toenemen.”

Het afgelopen etmaal zijn er 4740 nieuwe coronameldingen geregistreerd. Dat is onder het gemiddelde van de afgelopen week, meldt het RIVM. In de afgelopen zeven dagen zijn 33.695 nieuwe gevallen gemeld. Dat komt neer op 4814 per etmaal. Dat gemiddelde daalt al geruime tijd.

Vorige week donderdag kwamen er ruim 5800 gevallen bij, tegen bijna 5600 de dag ervoor. Nog een week eerder waren er ruim 6100 gevallen op woensdag en 6500 op donderdag. En de week daar weer voor steeg het aantal positieve tests van iets meer dan 7100 op woensdag naar bijna 9700 een dag later.

Fabrikanten van coronavaccins in de Europese Unie moeten voortaan toestemming vragen om vaccins te exporteren naar landen buiten de EU, als het aan de Europese Commissie ligt. De commissie werkt volgens EU-bronnen aan een plan om dat in het vervolg te verplichten.

Een vaccinmaker zou de autoriteiten van het EU-land waar het bedrijf is gevestigd moeten melden wat het wil uitvoeren en waarnaartoe. Die geeft dan toestemming of weigert. Ook de commissie wil meekijken.

De commissie is volgens de ingewijden vooralsnog niet van plan om de uitvoer stil te leggen.

Duitsland gaat de grenzen dichtgooien voor personen uit landen waar veel coronamutaties zijn, zoals Groot-Brittannië, Portugal, Brazilië en Zuid-Afrika. De regering in Berlijn wil niet op Europese maatregelen wachten, melden Duitse media.

Het is de bedoeling dat het inreisverbod uit gebieden met een hoog risico nog deze week wordt geregeld. Verantwoordelijk minister Horst Seehofer van Binnenlandse Zaken wilde dat aanvankelijk Europees regelen, maar komt daar nu op terug. Steeds meer staten sluiten hun grenzen al.

Het coronavaccin van AstraZeneca moet alleen worden toegediend aan mensen onder de 65. Met dat advies komt het vaccinatiecomité STIKO van het Duitse Robert Koch Instituut, de tegenhanger van het Nederlandse RIVM. Er zou te weinig informatie zijn om goed te beoordelen hoe effectief het middel precies is bij ouderen.

Het vaccin wordt nog beoordeeld door de toezichthouder van de EU. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) brengt daar waarschijnlijk morgen een advies over uit.

In het schema zoals dat nu gemaakt is voor het Nederlandse vaccinatieprogramma, zijn de AstraZeneca-vaccins voornamelijk bestemd voor mensen tussen 18 en 60 jaar. Voor ouderen worden de vaccins van Moderna en Pfizer-BioNTech gereserveerd.

Vandaag wordt een brief bezorgd bij Mark Rutte, ondertekend door meer dan honderd schrijvers. De schrijvers, onder wie veel prominente, vragen de premier de boekhandels per direct aan te merken als essentieel. De winkels zouden dan open kunnen met een afhaalloket.

Ondertekenaars van de brief, die vandaag via sociale media werd gedeeld, zijn onder meer Herman Koch, Saskia Noort, Ronald Giphart, Arthur Japin, Jan Siebelink en Annejet van der Zijl. Ook veel schrijvers van jeugdboeken, zoals Joke van Leeuwen en Ted van Lieshout, hebben zich bij de oproep aangesloten.

,,In een rechtsstaat die vrijheid, overleg en redelijkheid nastreeft vervullen boekhandels niet alleen een commerciële, maar ook een democratische functie“, schrijven de ondertekenaars. ,,In tijden van polarisering, complotdenken en filterbubbels zijn ze noodzakelijker dan ooit.”

De Nederlandse auteurs pleiten voor een model waar boeken op afspraak mogen worden opgehaald bij winkels. Nu mogen boekwinkels wel bezorgen, maar de schrijvers wijzen erop dat dit geenszins een verdienmodel is voor de al zwaar getroffen winkels.

De GGD is al maanden op de hoogte van de vele privacyproblemen rondom de coronasystemen met daarin de privégegevens van miljoenen Nederlanders. De interne kritiek van medewerkers is door leidinggevenden telkens weggewuifd. Dat meldt RTL Nieuws.

RTL Nieuws voerde de afgelopen dagen gesprekken met tientallen mensen die voor de GGD werkzaam zijn met het inplannen van testafspraken en het bron- en contactonderzoek.

Veel medewerkers hebben al maanden geleden vanwege verschillende privacyproblemen aan de bel getrokken, maar kregen telkens te horen dat het niet belangrijk genoeg was of kregen helemaal geen reactie. ,,Het boeit ze gewoon niet”, aldus een medewerker die anoniem wenst te blijven.

In Duitsland zijn voor het eerst sinds eind oktober in een week tijd minder dan 100 besmettingen op elke 100.000 inwoners vastgesteld. Dat weekcijfer piekte in Duitsland op 22 december, toen het op 197,6 stond. Het staat nu op 98, meldt het Robert Koch Instituut, de Duitse tegenhanger van het RIVM.

Nederland telde in de afgelopen week 199,9 positieve tests op elke 100.000 mensen. De laatste keer dat dit weekcijfer onder de 200 is uitgekomen, was begin december.

De Duitse autoriteiten streven ernaar om het weekcijfer onder de 50 te krijgen. Ze stelden een lockdown in om dat te bereiken. Niet-essentiële winkels, horecazaken en scholen moesten eind vorig jaar op last van de overheid de deuren sluiten. Die beperkingen blijven in elk geval van kracht tot medio februari.

De Britse regering wil dat de levering van vaccins voor eigen burgers niet wordt verstoord. Daarmee reageerde minister van Kabinetszaken Michael Gove bij de BBC op de vaccinruzie tussen de EU en de in Cambridge gevestigde farmaceut AstraZeneca.

De EU en AstraZeneca liggen met elkaar overhoop omdat het bedrijf minder vaccins levert dan verwacht. Dat zou te maken hebben met problemen bij een Belgisch bedrijf dat het vaccin voor AstraZeneca maakt. De productie van het vaccin in het Verenigd Koninkrijk verloopt wel goed. Brussel wil daarom dat het bedrijf desnoods vaccins vanuit Britse fabrieken naar het Europese vasteland stuurt.

Gove voelt daar niets voor, als dat betekent dat zijn land minder doses krijgt. Volgens hem is het cruciaal dat wordt vasthouden aan de planning waar afspraken over gemaakt zijn. ,,Maar daarnaast weet ik zeker dat we allemaal al het mogelijke willen doen om te zorgen dat zoveel mogelijk mensen worden gevaccineerd in de landen die we als vrienden en buren zien”, benadrukte de politicus tegen de Britse nieuwszender.

Het Verenigd Koninkrijk is in Europa de koploper op vaccinatiegebied. In het voormalige EU-land hebben inmiddels ruim 7 miljoen mensen een eerste prik gekregen.

Producten die niet of kapot worden geleverd, het achterblijven van terugbetalingen en een klantenservice die van de aardbodem verdwenen lijkt. Het regent al weken honderden klachten over Ikea.

Het woonwarenhuis herkent de geschetste situatie en wijst naar de ‘ongekend hoge vraag naar producten’. ,,De huidige coronasituatie vraagt ongekend veel van onze operatie en brengt grote uitdagingen met zich mee”, meldt een woordvoerder aan deze site.

Pfizer en BioNTech zeggen dat hun vaccin ook werkt tegen de Britse en Zuid-Afrikaanse coronavarianten. Kleine verschillen die zijn waargenomen tijdens onderzoek hebben waarschijnlijk niet tot gevolg dat het vaccin veel minder effectief is, melden de bedrijven in een gezamenlijke verklaring.

Het vaccin wordt sinds vorige maand gebruikt in de EU. Daar bestaat grote bezorgdheid over de nieuwe coronavarianten, die worden gezien als besmettelijker. Pfizer en BioNTech zeggen dat geen nieuw vaccin nodig is om nieuwe varianten te bestrijden.

De bedrijven benadrukken dat ze in de gaten blijven houden hoe effectief het coronavaccin in de praktijk is. Ze zeggen in actie te zullen komen als dat nodig is.

De kritiek op de vaccinatiestrategie van het kabinet klinkt steeds luider. Huisartsen en zorgcentra vrezen dat het nog maanden kan duren voordat alle verpleeghuisbewoners zijn gevaccineerd. We spraken met verslaggever Annemieke van Dongen: ,,De regels lijken zo te zijn dat niet alle bewoners tegelijk gevaccineerd mogen worden.”

Het kabinet wil reisorganisaties door middel van steunpakketten ‘zoveel mogelijk steunen’. Dat laat premier Mark Rutte weten op sociale media. Hij sprak in het torentje met de voorzitters van de Algemene Nederlandse Vereniging van Reisondernemingen (ANVR) over de situatie van de reissector.

,,Reisorganisaties worden hard geraakt door de coronacrisis. Met de reissector en iedereen in Nederland hoop ik dat we snel weer kunnen reizen. Hiervoor moeten we eerst het virus verder onder controle krijgen”, schrijft de premier.

Door de coronacrisis verdwijnen er in Nederland in een periode van twee jaar waarschijnlijk 189.000 banen. Volgens berekeningen van uitkeringsinstantie UWV is vooral bij uitzendbureaus (76.000), in de horeca (59.000) en in de industrie (39.000) een grote afname van de werkgelegenheid te verwachten.

Uitgaande van de laatste cijfers het Centraal Planbureau (CPB) in november denkt het UWV dat het aantal banen in Nederland dit jaar uitkomt op bijna 10,6 miljoen. Daarmee zou de werkgelegenheid terugzakken tot het niveau van 2018.

Door de steunmaatregelen van de overheid bleef de impact van de crisis op de arbeidsmarkt afgelopen jaar nog beperkt. Toch nam het aantal banen in 2020 met 86.000 af. En deze ontwikkeling zet zich dit jaar verder door, met nog eens een verlies van 103.000 arbeidsplaatsen.

Het team van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat in China onderzoek doet naar de herkomst van het coronavirus, heeft twee weken na aankomst in miljoenenstad Wuhan het hotel verlaten waar ze in verplichte quarantaine zaten.

De onderzoekers arriveerden eerder deze maand in Wuhan, waar het virus voor het eerst opdook. De experts, waaronder de Nederlandse viroloog Marion Koopmans, kunnen nu beginnen met veldonderzoek naar de oorsprong van het coronavirus dat leidde tot de pandemie.

Het is nog onduidelijk waar de experts nu precies onderzoek gaan doen en hoeveel vrijheid ze krijgen. Nabestaanden van patiënten die in Wuhan overleden, hebben aangegeven dat ze het internationale team willen ontmoeten. Ze worden naar eigen zeggen tegenwerkt door de autoriteiten.

Het ​​politiek zeer gevoelige onderzoek werd al langer tegengewerkt door de Chinese autoriteiten. China haalde alles uit de kast om het onderzoek te vertragen. De wetenschappers die nu in Wuhan zijn, kregen uiteindelijk groen licht van de regering van president Xi Jinping na maanden van diplomatiek gekibbel.

Nederlanders willen ook na de coronacrisis meer blijven thuiswerken. Werkenden verwachten gemiddeld acht uur per week thuis te werken als de kantoren weer opengaan. Als ze het aantal uren zelf zouden mogen kiezen, zou het gemiddeld om negen uur per week gaan, meldt het Centraal Planbureau (CPB).

Volgens het CPB werd er voor de coronacrisis gemiddeld 3,8 uur per week thuisgewerkt. In bepaalde sectoren ligt de verwachting om meer thuis te kunnen werken een stuk hoger dan in andere vakgebieden. Mensen met een baan bij de overheid of binnen de financiële dienstverlening denken vaker thuis te kunnen werken, maar voor bijvoorbeeld de zorg of het onderwijs is dit een stuk lastiger.

Nieuw-Zeeland heeft nog eens twee besmettingen vastgesteld met de Zuid-Afrikaanse variant van het coronavirus. Dat kon vermoedelijk om zich heen grijpen in een hotel waar reizigers in quarantaine zaten.

De Nieuw-Zeelandse autoriteiten maakten afgelopen weekend ook al melding van een besmetting met de Zuid-Afrikaanse variant. Een Nieuw-Zeelandse vrouw testte positief na een maandenlang verblijf in Europa, waar ze ook Nederland had bezocht.

De nieuwe uitbraak is een tegenvaller voor Nieuw-Zeeland, dat internationaal wordt gezien als een succesverhaal. In het 5 miljoen inwoners tellende land overleden 25 patiënten en er zijn minder dan 2000 besmettingen gemeld. Er waren tot afgelopen weekend ruim twee maanden geen lokale besmettingen gemeld.

Artis neemt afscheid van zijn drie leeuwen, omdat de door de coronacrisis getroffen dierentuin geen geld heeft om een nieuw leeuwenverblijf te bouwen.

De dieren verhuizen half februari naar een dierenpark in Zuid-Frankrijk, omdat het park de 4 miljoen euro die een nieuw onderkomen voor de dieren moet kosten, nu niet kan ophoesten. Dat zegt directeur Rembrandt Sutorius in De Telegraaf.

Als gevolg van de coronacrisis lijdt de Amsterdamse dierentuin een miljoenenverlies. Sutorius voorziet een tekort van 20 miljoen euro in de komende jaren. ,,Het kost 60.000 euro om Artis een dag draaiende te houden en we zijn door ons spaargeld heen.”

De overheid moet snel de problemen aanpakken waar jongeren in de coronacrisis tegenaan lopen. De tijd van praten is voorbij, vindt Jongeren Denktank Coronacrisis. Met die boodschap overhandigt het samenwerkingsverband van jongerenorganisaties donderdag het adviesrapport ‘En nu.. daden!’ aan premier Mark Rutte.

De coronacrisis treft de jeugd onevenredig hard, stelt de denktank waar ook de Sociaal-Economische Raad (SER) bij betrokken is. Jongeren dreigen bijvoorbeeld te vereenzamen, ze lopen studievertraging op of slagen er niet in om een baan te vinden. Ook moeten ze belangrijke beslissingen zoals trouwen, gezinsvorming en de aankoop van een huis uitstellen. Daarnaast zijn veel jongeren bang dat een goede aanpak van klimaatproblemen langer op zich laat wachten, nu alle aandacht uitgaat naar de problemen op de korte termijn.

De Zweeds-Britse farmaceut AstraZeneca gaat in Japan 90 miljoen doses van het coronavaccin produceren dat het ontwikkelde met de Universiteit van Oxford. Dat heeft het bedrijf toegezegd aan het Japanse ministerie van Volksgezondheid, meldt een regeringswoordvoerder.

Hoofdkabinetssecretaris Katsunobu Kato vertelde verslaggevers dat de regering er veel belang aan hecht dat er coronavaccins in Japan worden geproduceerd. AstraZeneca werkt samen met de Japanse farmaceut Daiichi Sankyo en andere Japanse partners om het land 120 miljoen doses te leveren.

Onlangs kwam AstraZeneca nog hard in aanvaring met voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen omdat het bedrijf had aangekondigd minder vaccins aan Europese landen te kunnen leveren. In een interview met de Franse krant Le Figaro verzekerde de topman van het farmaciebedrijf dat het de vaccins niet elders tegen winst had verkocht. Inmiddels zouden de Europese Commissie en AstraZeneca weer op betere voet samenwerken.

Japanse media meldden eind vorige maand dat de regering plannen heeft om in februari te beginnen met het inenten van zorgmedewerkers die bij hun werk met Covid-patiënten in aanraking komen. Om de vaccinatiecampagne te doen slagen moet de regering veel scepsis onder de Japanse bevolking overwinnen. Volgens het medische vaktijdschrift The Lancet valt Japan in de groep landen waar het minste vertrouwen is in vaccins. Minder dan 30 procent van de Japanners zou overtuigd zijn dat vaccins veilig, belangrijk en effectief zijn.

Het land met 126,5 miljoen inwoners en een zeer vergrijsde bevolking is er tot dusver in geslaagd het aantal besmettingen en doden relatief laag te houden. Volgens de gegevens van de Johns Hopkins Universiteit is het longvirus in Japan vooralsnog bij 376.468 personen vastgesteld, van wie er 5387 overleden.

Het ziekteverzuim in de Nederlandse zorgsector is vorig jaar stevig gestegen, tot nieuwe recordniveaus. Richting het eind van het jaar nam de uitval bovendien steeds sneller toe. Dat meldt het FD op basis van jaarlijks onderzoek van dataonderzoeksbureau Vernet.

De sinds 2014 heersende trend van toenemend verzuim was in coronajaar 2020 extra sterk, aldus Vernet. De totale uitval kwam op 6,8 procent, een stijging van 11 procent ten opzichte van 2019. Dat betekent dat er gemiddeld elke dag 63.000 zorgmedewerkers uit de running waren. In december waren dat er zelfs 72.000, voor een verzuimpercentrage van 7,8 procent.

De Nederlandse zorg staat zwaar onder druk tijdens de coronacrisis. Patiënten, cliënten en het personeel zelf worden ziek, en maatregelen bemoeilijken het werk. Omdat zorginstellingen de reden van verzuim niet mogen registreren, kan Vernet geen direct verband leggen. In de cijfers zijn mensen die in quarantaine zitten of wachten op een testuitslag niet meegenomen.

Het aantal coronadoden in Mexico blijkt veel hoger te zijn dan aanvankelijk aangegeven, meldt het Mexicaanse nationale instituut voor de statistiek. In het land met het drie na hoogste dodental door de coronapandemie, zijn tot augustus vorig jaar 68 procent meer sterfgevallen door Covid-19 geweest dan tot nu toe werd gemeld.

Volgens het statistiekbureau zijn er tussen maart en augustus 2020 zeker 108.658 sterfgevallen geweest als gevolg van de corona-epidemie. Het ministerie van Volksgezondheid had toen 64.414 sterfgevallen gemeld.

,,Veel mensen sterven niet in het ziekenhuis maar thuis. Dat kan gedeeltelijk het verschil verklaren“, zei een statisticus van het nationaal instituut in een radio-interview.

In het land zijn bijna 1,8 miljoen besmettingen vastgesteld. Afgelopen zondag zei ook president Andrés Manuel López Obrador dat hij positief was getest.

Het ware aantal besmettingen in Mexico ligt naar alle waarschijnlijkheid hoger omdat coronatesten er maar beperkt beschikbaar zijn. Het land begon op 24 december met vaccineren, maar ook in Mexico wordt de inentingscampagne vertraagd door een tekort aan vaccins.

Toeristische attractie Machu Picchu in Peru moet voor minstens twee weken sluiten nu het land getroffen wordt door een tweede golf van het coronavirus. Dat maakte de regering woensdag bekend.

Archeologische en historische trekpleisters in het land mogen tussen 31 januari en 14 februari geen bezoekers ontvangen.

Een deel van het land gaat in lockdown om een tweede golf van het coronavirus in te perken. Het gezondheidssysteem hierdoor opnieuw onder grote druk. Het land met zo’n 32 miljoen inwoners heeft slechts 500 ic-bedden.

Machu Picchu was vorig jaar al acht maanden dicht door de coronacrisis. In november waren bezoekers opnieuw welkom, al werd het bezoek sterk beperkt. Dagelijks mochten maximaal 675 mensen de plek bezoeken, slechts een derde van het bezoekersaantal dat voor de pandemie terecht kon.

Dinsdag bereikte Peru de grens van 40.000 coronadoden. Toen werden 220 doden geregistreerd, het hoogste aantal sinds de piek tijdens de eerste golf tussen juli en september.