De leegloop bij de Nederlandse Belastingdienst is zo groot dat de top vreest dat de dienst niet meer goed zal kunnen functioneren. Vooral de diensten toezicht en invordering van de Belastingdienst komen in de knel. Daarom trok directeur-generaal Hans Leijtens in een brief aan de vakbonden aan de bel over de lopende reorganisatie.
Nu werken er zo’n 20.000 mensen bij de Belastingdienst, exclusief Douane en Fiod maar de Belastingdienst gaat reorganiseren en schrapt 5000 banen. Voor die reorganisatie werd een vertrekregeling opgesteld maar door de grote belangstelling voor die regeling zullen – volgens prognoses van de Belastingdienst zelf – in 2023 niet de beoogde 5000 banen zijn verdwenen, maar bijna 8000.
Leijtens wil dat de vertrekregeling minder aantrekkelijk wordt gemaakt. De regeling blijkt vooral voor oudere en hoog opgeleide werknemers aantrekkelijk, terwijl de Belastingdienst vooral van laag opgeleide werknemers af wil. Volgens Leijtens zijn er meer hogere belastingambtenaren die gebruikmaken van een vertrekregeling dan was voorzien. De belangstelling bij lagere ambtenaren blijkt minder groot.
Hoeveel geld iemand meekrijgt is afhankelijk van het aantal dienstjaren en de loonschaal waarin iemand zit. Zo krijgt iemand met 21 dienstjaren en een brutosalaris van 4350 euro per maand 52.000 euro mee. Een medewerker met 29 dienstjaren en een flink lager salaris van 3200 euro krijgt bij een vrijwillig vertrek “slechts” 38.000 euro mee. De opstappremie is maximaal 75.000 euro, behalve voor ‘een hele kleine groep’ mensen met hoge salarissen. Daaruit blijkt wel dat de beoogde groep om te ontslaan niet bepaald warm loopt voor de regeling terwijl een vertrek voor de grootverdieners, die langer werkzaam zijn, wel aantrekkelijk is.
Ook staatssecretaris Wiebes wil nu gaan kijken of de vertrekregeling bij de Belastingdienst beperkt kan worden. Het schrappen van zo veel banen is nodig, omdat nieuwe computersystemen veel rekenwerk en controles kunnen overnemen. Door ICT-ontwikkelingen gaat het werk bij de Belastingdienst steeds meer lijken op data-analyse waar minder mensen voor nodig zijn.
De nieuwe werkwijze leidt tot exactere belastingaanslagen en minder belastingontduiking. Vanaf 2005 werd voor 203 miljoen euro aan een systeem gewerkt dat alle aangiften en toeslagen moest verwerken, maar in 2014 werd het project na negen jaar proberen uit de lucht gehaald. Sinds kort wordt de ICT-aanpak anders benaderd en worden juist bestaande informatiesystemen aan elkaar geknoopt. De Belastingdienst weet zo veel meer van burgers, zonder dat die meer informatie opgeven.
Bronnen: NOS, FD, Volkskrant, Trouw