OPINIE – ‘Er ligt een akkoord waarbij gewone, normale burgers er écht op vooruit gaan’, zei Mark Rutte apetrots bij de presentatie van het regeerakkoord. Tegen welke achtergrond wordt die trotse uitspraak gedaan?
Statistici, grootbankiers en politici zijn dol op cijfers. De cijfers van het regeerakkoord verhullen echter een dieptreurige werkelijkheid van ons huidige Nederland. De mensen die achter de cijfers schuilgaan worden niet gezien.
Voedselbanken
Die treurige werkelijkheid is gemakkelijk te halen uit recente gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek, het Centraal Planbureau, het verkiezingsprogram van het CDA en de Vereniging van Voedselbanken. De formerende partijen kenden die.
Het aantal mensen dat aangewezen is op de voedselbank was op 1 januari 2011 ongeveer 48.000 en op 1 januari 2016 opgelopen tot 80.000. Het totaal aantal mensen dat leeft onder de armoedegrens is 1,4 miljoen. Dat zijn 734.000 huishoudens.
Kwetsbaar
Eén miljoen mannen zijn economisch niet zelfstandig en daarmee financieel kwetsbaar. Bijna een half miljoen van hen zijn aangewezen op een uitkering. Financieel kwetsbare mannen zijn vaak jonger dan 25 jaar met een kleine baan die slecht betaalt. Bijna twee miljoen vrouwen zijn financieel kwetsbaar. Van hen hebben er een half miljoen geen inkomen.
Er zijn 203.375 ouderen die moeten inleveren. Nieuwsuur stelde vast dat ongeveer 1,7 miljoen huishoudens problematische en langdurige schulden hebben. Eén op de negen kinderen groeit op in armoede. Veel huishoudens worden bovendien geconfronteerd met afnemende werkzekerheid en meervoudige gezinsproblemen.
Schuldeiser
De overheid zelf is de grootste en meest onredelijke schuldeiser. Op internet circuleert het manifest ‘Schuldvrij’ met de boodschap: de overheid moet stoppen met het beboeten van armoede. Het manifest wordt door veel belangrijke bedrijven en instellingen ondertekend.
De mensen met schulden zijn de feitelijk gedepriveerden van onze huidige samenleving. Zij zijn niet de gewone, normale burgers over wie Rutte het heeft. Wellicht behoren ze of gaan ze behoren tot de ‘boze burgers’ van CDA-leider Buma. Het Wilhelmus zal hen niet tot gewone, normale burgers maken. Het zijn mensen met de laagste inkomens die gewoon niet mee kunnen doen in onze samenleving.
Hardwerkend
De keuze in het regeerakkoord is anders gemaakt. Gekozen is voor handhaving van de inkomensongelijkheid, het belonen van Rutte’s hardwerkende Nederlanders, de gezinnen met kinderen, bedrijven en multinationals. Bedenk: 0,8 procent stijging bij een inkomen van 2800 euro per maand pakt heel anders uit dan bij een inkomen van 7800 euro per maand. Voor de hoge inkomens komt daar dan nog eens 0,6 procent bij tot in totaal 1,4 procent.
Kloof
De hoge inkomens krijgen vijf keer meer dan de lage inkomens. De kloof tussen arm en rijk wordt daarmee alsmaar groter. Vergeten wordt dan toch dat het voor de economie, maar vooral ook voor de samenleving van uitermate groot belang is dat de minima meer te besteden krijgen.
Het is daardoor niet de sterke samenleving die het CDA voor ogen staat, waarin alle mensen zich veilig en thuis voelen, omdat ze weten dat er altijd iemand is die naar hen omkijkt, een samenleving in verbondenheid. Armoede dwingt mensen tot overlevingsgedrag. Armoedecultuur kan mensen dwingen tot gedrag dat helemaal niet in overeenstemming is met gangbare normen en waarden. De overheid is voor hen geen schild voor de zwakken, die geen hulp hebben.
