Behandeling van patiënten met COVID-19 met te hoge doses antimalariamiddelen kan ernstige aritmie veroorzaken. Een aantal onderzoeken heeft een verhoogd risico op mortaliteit aangetoond en geen verbetering bij patiënten.
Nieuw onderzoek: chloroquine verhoogt het risico op overlijden bij COVID-19
Parallel met de ontwikkeling van het vaccin testen artsen over de hele wereld of medicijnen die al bekend zijn in de geneeskunde kunnen helpen bij de strijd tegen het coronavirus. Een antimalariamiddel genaamd Resochin heeft de afgelopen weken veel aandacht getrokken. Het actieve ingrediënt chloroquine en het derivaat hydroxychloroquine worden al tientallen jaren gebruikt om malaria te voorkomen en te behandelen.
Laboratoriumtests in twee klinische onderzoeken in China en Frankrijk toonden, hoewel met relatief weinig gevallen, het vermogen van chloroquine aan om de replicatie van het nieuwe coronavirus in celculturen te remmen, waardoor de virale belasting van de patiënt in ernstige gevallen werd verminderd. Zo kan de werkzame stof van het medicijn tegen het virus worden gebruikt, suggereerden de onderzoekers.
Recent onderzoek toont echter het tegenovergestelde aan. Een observationele studie in de Verenigde Staten , die echter nog geen onafhankelijke beoordeling heeft gekregen, heeft aangetoond dat het medicijn niet alleen ineffectief is in de strijd tegen het coronavirus. In een directe vergelijking daarentegen was het sterftecijfer onder patiënten die werden behandeld met hydroxychloroquine 28 procent. Bij patiënten met COVID-19 die niet met dit antimalariamiddel werden behandeld, was dat 11 procent. In totaal bestudeerden de onderzoekers gegevens van 368 patiënten in Amerikaanse ziekenhuizen voor militaire veteranen. Ondanks bedenkingen over de kwaliteit van de onderzoeken en hun representativiteit, evenals over de bijwerkingen, is in sommige landen een aantal klinische onderzoeken met een bekend medicijn uitgevoerd.
Oekraïne gaat hydroxychloroquine produceren
In Oekraïne zijn inmiddels chloroquine en hydroxychloroquine opgenomen in het COVID-19 behandelprotocol. Het is bekend dat er nog geen remedie is voor deze ziekte. Tegelijkertijd wijst de Oekraïense minister van Volksgezondheid Maksym Stepanov erop dat veel landen al effectieve ontwikkelingen hebben in de strijd tegen het coronavirus, dat werd gebruikt om een standaardbehandeling in Oekraïne te ontwikkelen.
COVID-19-behandeling: bestaan medicijnen tegen het nieuwe coronavirus al lang?
De voorganger van Stepanov, Ulyana Suprun, had scherpe kritiek op de beslissing. Volgens haar lijkt de goedkeuring in de protocollen op het niveau van het hele land van de drugs die tegen COVID-19 worden gebruikt slechts experimenteel als een “massa-experiment met Oekraïners”. Ze verwees ook naar het standpunt van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), volgens welke het gebruik van medicijnen zonder bewezen effectiviteit ijdele hoop kan geven en meer kwaad dan goed kan doen.
Medio april zei Mykhailo Radutskyi, voorzitter van de Verkhovna Rada’s Committee on Nation Health, dat het Oekraïense farmaceutische bedrijf Darnytsia de staatsregistratie voor de productie van hydroxychloroquine had doorstaan en dat dit de Oekraïense fabrikanten in staat zou stellen snel de nodige medicijnen op de markt te brengen.
Een dodelijke studie in Brazilië
Hoe risicovol behandeling van COVID-19 met hoge doses chloroquine kan zijn, vooral in combinatie met het antibioticum azithromycine of andere geneesmiddelen, blijkt uit een kleine fase II-studie in Brazilië, waarbij elf patiënten overleden aan hartritmestoornissen en hartspierbeschadiging.
Fase II-onderzoeken zijn ontworpen om de effectiviteit van een bepaalde dosis van het medicijn te bepalen, nadat de eerste fase de veiligheid en bijwerkingen heeft gecontroleerd en de optimale dosis van geteste medicijnen heeft geprobeerd te berekenen.
Bij de klinische onderzoeken, die werden gefinancierd door de Braziliaanse overheid en waarvan de voorlopige resultaten werden gepubliceerd op het wetenschappelijke portaal MedRxiv, waren 81 patiënten betrokken. Tijdens de tweede fase van de studie, CloroCovid-19 genaamd, moet het medicijn op 440 mensen worden getest.
Het team van Marcus Laserda van het Instituut voor de Tropen in Manaus, Amazonas, Brazilië, injecteerde ongeveer de helft van de proefpersonen met 450 milligram chloroquine tweemaal daags gedurende één dag, en daarna dezelfde dosis gedurende nog vier dagen, maar slechts één keer. Andere patiënten kregen gedurende tien opeenvolgende dagen een dosis van meer dan 600 milligram. Er was geen controlegroep die placebo kreeg.
Een te hoge dosis chloroquine?
Antimalariamiddelen worden meestal in kleine doses en slechts voor een paar dagen gebruikt. In Brazilië was de dosering hoger, zelfs op aanbeveling van Chinese artsen en de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
De medische afdeling van de Chinese provincie Guangdong adviseerde een behandeling van tien dagen met een dosis van 500 milligram tweemaal daags (totale dosis – 10 gram). De CDC bood een startdosis van 600 milligram, gevolgd door 300 milligram gedurende de volgende 12 uur, en nog eens vier dagen 300 milligram tweemaal daags (totale dosis 3,3 gram).
Binnen twee tot drie dagen begonnen artsen in Brazilië hartritmestoornissen (aanzienlijke verlengingen van het zogenaamde QT-interval) op te merken bij patiënten die grote doses van het medicijn kregen. Op de zesde dag van het experiment stierven elf patiënten. De tweede fase van het onderzoek werd per direct geannuleerd.
Waarom werden de waarschuwingen genegeerd?
Al vorige week publiceerde een groep artsen in de Journal of the Canadian Medical Association het gevaar van verlenging van het QT-interval in het cardiogram met chloroquine en hydroxychloroquine, vooral in combinatie met het antibioticum azithromycine.
“De eerste proeven met het coronavirusvaccin gaan binnenkort van start”
Volgens deze studie kan deze combinatie, naast hartritmestoornissen, hypoglykemie (abnormaal lage bloedsuikerspiegel) veroorzaken, evenals angst en delirium. En een overdosis van deze medicijnen kan leiden tot epileptische aanvallen, coma en hartstilstand.
Risicovolle cocktail van medicijnen
Veel patiënten met COVID-19 zijn significant ouder dan patiënten met malaria en hebben doorgaans verschillende chronische ziekten. In dergelijke hoogrisicogroepen leidt behandeling met aanzienlijke doses chloroquine waarschijnlijk tot nog meer schade aan de hartspier en ernstige hartritmestoornissen.
Omdat er geen placebogecontroleerde studie was in de Manaus-studie, zal het moeilijk zijn te begrijpen hoeveel chloroquine verantwoordelijk is voor deze sterfgevallen. Complicerende zaken is het feit dat alle patiënten het aanvullende antibioticum azithromycine kregen, dat ook het QT-interval van het cardiogram verlengt. Daarnaast hebben sommige patiënten oseltamivir ingenomen, bij Oekraïners beter bekend als Tamiflu, wat ook een negatief effect kan hebben op het hartritme.
Mensen houden van cavia’s?
Over het algemeen worden beide geneesmiddelen – chloroquine en hydroxychloroquine – goed verdragen en relatief veilig. Het medicijn Resochin is ontwikkeld door het Duitse farmaceutische en chemische concern Bayer en wordt sinds de jaren dertig met succes gebruikt voor de behandeling en preventie van malaria.
Tegelijkertijd zijn ook de bijwerkingen en risico’s van het gebruik ervan bekend. Bij extreem hoge doses, bij zelfmedicatie of in het geval van bepaalde risicogroepen, kunnen zelfs dergelijke beproefde medicijnen grote schade aanrichten.
Lees ook: Coronavirus: vijf tips om het immuunsysteem te versterken
Het onderzoek moet nu uitwijzen of de overdoses in het onderzoek in Brazilië het gevolg waren van nalatigheid of opzettelijke veronachtzaming van de waarschuwingen over deze middelen.
Het tragische verloop van de Braziliaanse klinische proef viel samen met een openlijk racistische televisiediscussie onder Franse artsen die van Afrika een enorm laboratorium wilden maken voor het testen van het coronavirusvaccin.
De reden hiervoor was het gebrek aan middelen op het continent en het daarmee gepaard gaande gebrek aan noodzakelijke bescherming tegen het virus. Dus, zeggen ze, werd gedaan tijdens AIDS-onderzoek. De provocerende discussie heeft over de hele wereld tot veroordeling geleid.
Klinische onderzoeken blijven noodzakelijk
Bij het zoeken naar een vaccin of medicijn, ook tegen het coronavirus SARS-CoV-2, zijn klinische onderzoeken essentieel. Alleen in samenwerking met fabrikanten, ziekenhuizen en medische instellingen kunnen we achterhalen of het medicijn daadwerkelijk het gewenste therapeutische effect heeft, of het veilig is en of het bijwerkingen heeft. Dit omvat het bepalen van de exacte dosering en de belangrijkste conclusie – of de voordelen opwegen tegen de risico’s die aan het gebruik ervan zijn verbonden.
Gewoonlijk nemen 100 tot 500 patiënten vrijwillig deel aan fase II-onderzoeken. In de meeste landen is er een strikt wettelijk kader voor het uitvoeren van klinische proeven om het risico voor hun deelnemers te minimaliseren. De toestemming van de proefpersoon om in de meeste staten deel te nemen, moet vooraf en schriftelijk worden gegeven. De arts die geneesmiddelen klinisch test, is verplicht om gedetailleerd te vertellen over de mogelijke voordelen en alle risico’s van het onderzoek, omdat het onmogelijk is om bijwerkingen uit te sluiten.
