De coronavaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna zijn goedgekeurd in (onder meer) de Europese Unie, maar Brussel heeft nog vier andere vaccins besteld. Het is de bedoeling dat de meeste mensen in Nederland vaccins toegediend krijgen die nu nog wachten op goedkeuring of afronding van tests. Schiet dat al een beetje op?
Bekijk eerst welk vaccin jij krijgt en wanneer de Nederlandse overheid dat hoopt te geven:
Gebruik je onze app? Klik op de kaart om de afbeelding te vergroten.
Het AstraZeneca- en Oxford University-vaccin
Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) verwacht volgende week de vergunningsaanvraag voor het vaccin van AstraZeneca, dat samenwerkt met Oxford University. Na die aanvraag volgt mogelijk al eind deze maand een beoordeling.
Dit kan zo snel dankzij de zogeheten rolling review die sinds oktober plaatsvindt. Daarin wordt alle informatie over het vaccin die al beschikbaar is al vóór de officiële aanvraag bekeken.
AstraZeneca heeft vrijdag nieuwe data geleverd, nadat daar eerder om was gevraagd. De toezichthouder zei toen dat de veiligheid en werkzaamheid van het vaccin enigszins waren bewezen, maar dat er nog aanvullende informatie nodig was.
De Britten (die sinds vorig jaar geen deel meer uitmaken van de EU, en dus ook niet van het EMA), vonden die extra informatie niet nodig om het vaccin alvast goed te keuren voor zogeheten noodgebruik.
Bij een ‘echte’ markttoelating moet een vaccin aan meer eisen voldoen en zijn dus ook meer gegevens nodig dan bij noodgebruik. In tegenstelling tot het Verenigd Koninkrijk doet het EMA niet aan zo’n noodgebruik-goedkeuring. De organisatie vindt dit de juiste route omdat er op deze manier beter zicht is op onder meer de effectiviteit en risico’s van de prik.
Het Sanofi-vaccin
Dit vaccin bevindt zich nog in de tweede onderzoeksfase, omdat de Franse producent Sanofi in december een tegenslag te verduren kreeg. Het vaccin bleek bij vijftigplussers minder goed te werken dan verwacht. Dit was vermoedelijk vanwege een te lage concentratie van de stof die de immuunreactie moet opwekken.
In februari wordt een nieuw onderzoek gestart met een verbeterd vaccin. Ook wordt het vaccin gedurende de studie vergeleken met een vaccin dat al is goedgekeurd. Als de onderzoeksgegevens positief zijn, wil Sanofi in het tweede kwartaal van dit jaar starten met de derde en laatste fase van het onderzoek.
Het is nog onduidelijk wanneer Sanofi bij het EMA een vergunningsaanvraag kan indienen. De producent verwacht het vaccin op z’n vroegst in het vierde kwartaal te kunnen leveren.
Dit gebeurt er (kort samengevat) in de verschillende onderzoeksfases
Preklinisch: laboratoriumonderzoek en dierproeven voor een eerste indruk of het vaccin echt zo veelbelovend is
Onderzoeksfase 1: testen op een kleine groep gezonde vrijwilligers. Komt het immuunsysteem echt in actie? Zijn er geen (serieuze) bijwerkingen?
Onderzoeksfase 2: hetzelfde als fase 1, maar dan op specifieke doelgroepen, zoals ouderen. Ook wordt nader gekeken naar de ideale dosering
Onderzoeksfase 3: het vaccin wordt getest op tienduizenden mensen. Werkt het? En komen er niet alsnog (serieuze) bijwerkingen aan het licht?
Lees hier meer over de verschillende onderzoekfases
Het Janssen-vaccin
Het vaccin van het Leidse bedrijf Janssen bevindt zich in de derde (en laatste) onderzoeksfase. Het middel wordt sinds begin december door het EMA via een rolling review behandeld, nadat de resultaten van laboratoriumonderzoeken en de eerste klinische studies naar de werking van het vaccin veelbelovend bleken.
De resultaten van een studie met tienduizenden proefpersonen wereldwijd worden rond eind januari verwacht. Als alles goed gaat, wordt in februari een aanvraag ingediend voor noodgebruik in de Verenigde Staten. Rond deze periode worden ook elders op de wereld bij medicijnautoriteiten aanvragen ingediend, maar het is niet bekend wanneer dit bij het EMA wordt gedaan.
Het CureVac-vaccin
Het Duitse CureVac laat bij de NOS weten dat het vaccin mogelijk pas in april kan worden goedgekeurd door het EMA. Het bedrijf weet nog niet hoe snel het na goedkeuring de eerste vaccins kan leveren, omdat die planning nog niet is gemaakt.
Het bedrijf kondigde vorig jaar als een van de eerste farmaceuten aan met een vaccin te komen, maar heeft sindsdien terrein moeten inleveren op concurrenten Pfizer/BioNTech en Moderna.
CureVac maakte recentelijk bekend niet meer aan de Verenigde Staten te leveren, omdat daar de markt inmiddels verzadigd is door concurrenten. De Duitsers richten zich nu vooral op de Europese en Latijns-Amerikaanse markt.
In december begon het bedrijf met de derde fase klinische proeven. Daarbij zijn meer dan 35.000 deelnemers betrokken. De eerste resultaten daarvan worden dit kwartaal verwacht.
