Van alle hoogsensitieve personen is zo’n twintig procent naast hoogsensitief ook zeer temperamentvol en avontuurlijk. Dat lijkt een paradox, en zo voelt het soms ook. Te veel spanning is overweldigend, en te weinig spanning leidt tot bijna ondragelijke verveling. Veel indigo’s hebben deze bijzondere combinatie van eigenschappen.
Voordat ik zelf geleerd had om met mijn hoogsensitiviteit om te gaan, leidde dat tot bijzondere tegenstellingen in mijn leven. De ene dag sprong ik met liefde uit een vliegtuig (met parachute natuurlijk) en de andere dag hoefde ik maar één straat in het centrum door te lopen om vervolgens uitgeput op de bank te liggen – met vijf edities van de straatkrant, een abonnement op Greenpeace en de Lotto. Want liefdevol maar duidelijk ‘nee’ zeggen had ik ook nog niet geleerd.
Mijn zoontje (3,5) heeft dezelfde eigenschappen. Hij is bijvoorbeeld bijzonder sensitief voor de energie van andere mensen en geluiden, maar heeft ook een grote behoefte aan autonomie en avontuur. Hij is dol op reizen, dansen, nieuwe ervaringen en grote trommels, maar kan ook erg behoefte hebben aan stilte. “Ik wil het hier graag rustig hebben,” zegt hij dan.
Hoogsensitieve kinderen met veel temperament kunnen een bijzondere uitdaging zijn voor ouders. Ze hebben veel ruimte nodig en een grotere behoefte aan autonomie, maar vaak ook juist een grotere behoefte aan hele duidelijke grenzen.
Hier zijn vijf praktische tips die je kunnen helpen als jouw kind hoogsensitief en temperamentvol is.
1. Zorg voor balans en vertrouw je kind
Balans is niet alleen wanneer je altijd perfect in het midden bent tussen rust en avontuur. Wanneer je de ene keer iets meer rust hebt, en de andere keer iets meer avonturen beleefd, geeft dat ook balans.
Met hoogsensitieve, temperamentvolle kinderen is het net zo. Ik merk dat sommige kinderen, ondanks hun gevoeligheid, overprikkeling soms op lijken te zoeken. Of in ieder geval de voor hun interessante activiteiten, die tot overprikkeling kunnen leiden later.
Als (sensitieve) ouder kun je dan geneigd zijn om je kind direct uit de situatie weg te halen, of aan te nemen dat als het voor jou te prikkelend is, dat voor je sensitieve kind ook wel zo zal zijn. Terwijl het voor kinderen hele waardevolle ervaringen en avonturen kunnen zijn. Bovendien hebben temperamentvolle kinderen hier ook echt behoefte aan, en helpt het ze in balans te zijn als ze ook hun andere kant soms even de ruimte mogen geven.
In die zin betekent balans ook je kind vrijheid geven om soms dingen te onderzoeken waarvan je je afvraagt of het niet te veel zal zijn. Ik weet nog dat we met een festival in het park een rondje liepen en een soort Zuid-Amerikaans trommel gezelschap tegenkwamen. Voor mama neigden al die mensen en de harde geluiden al bijna naar ‘te veel’. Ik kwam even in de verleiding om in te vullen dat het dus voor mijn – toen bijna tweejarige – zoontje ook wel wat veel zou zijn. Maar zijn ogen begonnen te stralen en vol enthousiasme wurmde hij zich tussen alle mensen door totdat hij met zijn neus vooraan stond. En ‘no way’ dat we eerder weg konden dan dat het afgelopen was.
Het was een bijzondere ervaring voor hem waar hij nog dagen vol passie over vertelde. Als ik op dat moment geen vertrouwen in hem had gehad en hem niet zijn eigen keuze had laten maken – omdat ik dacht dat hij er te gevoelig voor zou zijn – had hij deze ervaring nooit gehad.
2. Zorg voor duidelijk grenzen
Duidelijke, heldere grenzen zijn belangrijk voor kinderen. Helemaal voor hoogsensitieve, temperamentvolle kinderen. Voor sensitieve ouders trouwens ook. Wanneer je veel over je grenzen gaat of laat gaan – en ik weet hoe gemakkelijk dat soms is – raak je zelf sneller uit balans, eerder gefrustreerd en kan het allemaal te veel worden. Voor kinderen geven grenzen structuur en voorspelbaarheid. Dat geeft rust.
Nou kunnen temperamentvolle kinderen alles uit de kast halen om grenzen te testen. Dat is gezond. Dat is wat kinderen die zich veilig voelen doen. Ook al kan dat voor ons behoorlijk lastig zijn als we nog niet geleerd hebben om vol vertrouwen en met liefde duidelijk ‘nee’ te zeggen.
Grenzen testen hoort bij de ontwikkeling tot individu. Dat betekent niet dat kinderen op de lange termijn gelukkiger zijn als ze altijd ‘hun zin krijgen’, en ook niet dat dat is wat ze eigenlijk willen. Vaak is het ook juist een zoeken naar veiligheid. “Als ik hier een enorme emotionele uitbarsting krijg, ben jij dan de rustige, sterke ouder die mij kan helpen?”
3. Waar zeg je ‘Ja’ tegen
Kinderen kunnen om de meest uiteenlopende dingen vragen. Soms is het een jengelend verzoek om nog een ijsje of om nog langer in de speeltuin te blijven, op andere momenten is het een enthousiaste vraag of we vandaag op zolder kunnen spelen, of patat gaan eten.
Sensitieve en temperamentvolle kinderen kunnen ontzettend goed aanvoelen hoe ze je kunnen overtuigen en met veel passie vurige betogen houden. Maar waar zeg je nou ‘Ja’ tegen?
Als je dit soms moeilijk te bepalen vindt, is het volgende misschien een handige manier voor je: Komt het verzoek met gejengel of huilen duidelijk vanuit een lagere vibe? Dan is het heel vaak een grenzenkwestie. Als je erop gaat letten zul je merken dat dit ook de verzoeken zijn waar je eigenlijk liever ‘nee’ op zou zeggen.
Komt het verzoek met passie en enthousiasme en duidelijk vanuit een hogere vibe? Dan is het vaak een oprecht verzoek voor een ervaring waar je kindje naar op zoek is. Stralende, grote ogen kijken je verwachtingsvol aan, en ‘Ja’ zeggen tegen dit soort verzoeken voelt goed.
Dit zijn de verzoeken die kinderen doen als ze goed in verbinding zijn met zichzelf en hun ziel. Soms moet je hoofd misschien even wennen aan het ongebruikelijke of nieuwe idee – ik vond het zelf bijvoorbeeld een beetje spannend toen mijn driejarige heel graag de komkommer wilde snijden, maar hij deed het uiterst zorgvuldig en veilig met zijn vingers ver van het mes.
Zolang het niet echt over een grens van jou gaat is het heel waardevol voor je kind als je hem of haar hierin kunt vertrouwen en de ruimte geeft deze nieuwe ervaring te onderzoeken. Het helpt temperamentvolle kinderen ook om in balans te blijven als ze hier ruimte voor krijgen.
4. Bied ‘kleine keuzes’ aan
Kleine keuzes aanbieden werkt voor veel kinderen erg goed, vooral voor peuters en kleuters. Maar temperamentvolle kinderen hebben een nog grotere behoefte aan autonomie. Houd de keuzes in principe klein en overzichtelijk. “Wil je deze blauwe broek aan of de rode?” “Wil je nu naar bed of over vijf minuten?” “Wil je rennend naar huis of lopend?” Soms, en als kinderen wat ouder zijn kun je de vragen wat breder maken. “Wil je iets mee naar boven nemen voordat we gaan slapen?” Wat wil jij graag eten vandaag?” “Naar welke supermarkt zullen we gaan?”
Leven bestaat volop uit keuzes maken en op deze manier kan je kind al op jonge leeftijd leren dat het een voorkeur heeft en dat het deze uit mag spreken. Het geeft een enorm gevoel van vrijheid en autonomie, ook al lijken de keuzes klein voor ons, en het helpt enorm met het groeien van zelfvertrouwen en het voorkomen van ’emotionele uitbarstingen’.
Het zijn de situaties die niet echt gevaarlijk of een grens zijn, waarin onze kinderen zichzelf en het leven vrij kunnen ontdekken.
Bij ons resulteert dat erin dat mijn zoon regelmatig met een rode en een groene laars naar de crèche gaat. Of dat hij in de zomer alleen een rompertje draagt, met daarop zijn stropdas. Toen hij net leerde lopen heeft hij een jaar lang alleen op blote voeten gelopen. Elke keer als ik zijn schoenen aandeed om naar buiten te gaan trok hij deze rustig maar vastbesloten weer uit. Toen besloot ik dat het zijn lichaam en zijn keuze was, en zolang zijn voeten niet blauw werden en ik aan hem niks merkte (dus als het veilig is) hij lekker op blote voeten de wereld in mocht.
5. Help met gronden
Temperamentvolle kinderen zijn meer geneigd om situaties met veel prikkels op te zoeken. Hun sensitieve lichaampjes moeten dat ook allemaal weer verwerken. Gronden is een perfecte manier om van spanning en prikkels af te komen.
Gelukkig zijn er heel veel leuke manieren om samen dingen te doen die je kind helpen gronden in zijn of haar lichaam en spanning af te voeren. Samen buiten wandelen – in het bos of aan het strand is helemaal fantastisch, lekker samen onder de douche of spelen met klei zijn hier voorbeelden van.
Als je kind het leuk vindt zou je ook verschillende sporten aan kunnen bieden om je kind te helpen in balans te blijven. Lekker veel bewegen en actief doen is bijzonder behulpzaam voor kinderen die temperamentvol zijn en het leuk vinden.
Bron: Nieuwetijdskind
